روانشناسی رنگ در دنیای کسبوکار
مطالعات نشان دادهاند که نگاه کردن به رنگهای مختلف در ذهن ما تأثیرات مختلفی میگذارد حتی با استفاده از نظریههای روانشناسی رنگ، توانستهاند بسیاری از بیماری ها را معالجه کنند!
اگر صاحب کسب و کار هستید، سعی کنید از قدرت رنگ استفاده کنید تا بتوانید روی مخاطب خود تأثیر بگذارید.
چطور از رنگ استفاده کنیم؟
تکلیف ماهایی که هنرمند نیستیم اما هر روز سر دو راهی انتخاب رنگ میمانیم چه میشود؟
فرقی نمیکند که صاحب کسبوکار هستیم یا برای کسی کار میکنیم…به هر حال یک زمانی در روز میرسد که مجبور میشویم، بین زرد، آبی یا بنفش، یکی را انتخاب کنیم.
ما باید از اول شروع کنیم، قدم اول شناخت رنگها است. برای شروع، بیایید کمی باهم در چرخه رنگ بچرخیم.
اول چرخه رنگ را بشناسید
چرخه رنگ از سه رنگ اصلی زرد، قرمز و آبی تشکیل شده است. چرا به اینها میگوییم رنگ اصلی؟ چون حتی اگر به شما یک جعبه آبرنگ هم بدهیم، از ترکیب هیچ رنگی به این سه رنگ اصلی نخواهید رسید.
حالا اگر به شما یک جعبه آبرنگ که شامل همین سه رنگ است را بدهیم و شما هرکدام از آنها را با رنگ کناری خود ترکیب کنید، به رنگهای فرعی میرسید.
حتماً حدس میزنید که برای پر کردن فضاهای باقیمانده، باید چکار کرد.
باید هر رنگ را به میزان مساوی با رنگ کناری خود ترکیب کنیم تا به دسته آخر، یعنی رنگهای ترکیبی برسیم.
رابطه رنگها باهم چطور است؟
سالهای سال است که روانشناسی رنگها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته، اما تأثیر رنگ روی هر فرد به شدت نسبی است. یعنی شما نمیتوانید بگویید که همه از رنگ زرد، فلان حس را میگیرند.
اما چیزی که روی همه به یک اندازه تأثیر میگذارد، احساسی است که از کنارهم قرار گرفتن درست رنگها به او دست میدهد.
تا به اینجای کار، ما به چرخهای رسیدیم که شامل 12 رنگ است. با ترکیب همین رنگها میتوانیم، آثاری خلق کنیم که بسیار جذاب باشند. چون همانطور که مشخص است، این رنگها به خودی خود در کنارهم خیلی هم جذاب به نظر میرسند. چه برسد به اینکه بدانیم رابطه هر رنگ، با چه رنگ دیگری بهتر است.
رنگهای مکمل
رنگهایی که در چرخه، دقیقاً روبروی هم قرار دارند، آنقدر باهم متفاوتاند که همدیگر را کامل میکنند. همین تفاوت باعث میشود که در کنار هم زیبا به نظر برسند؛ به خصوص وقتی از یکی به عنوان رنگ اصلی و از دیگری به عنوان رنگ مکمل استفاده کنید.
جذابیت چرخه رنگ همین است. یعنی از این به بعد میدانیم که چه رنگهایی به درستی در کنارهم قرار گرفتهاند.
رنگهای سهگانه؛ مثلث متساویالاضلاع
سه رنگی که اگر آنها را به هم متصل کنید، به یک مثلث متساوی الاضلاع میرسید. این سه رنگ هم در کنارهم فوقالعاده جذاب به نظر میرسند. مثلاً زرد، آبی و قرمز، سه ترکیب رنگی محبوب کتاب کودکان هستند.
همانطور که مشخص است، این ترکیبهای سهگانه، هارمونی زیبایی در کنار هم ایجاد میکنند.
سه گانه؛ مثلث متساویالساقین
برای کشف این ترکیب رنگی:
ابتدا هر رنگی که دوست دارید را انتخاب کنید.
سپس رنگ مکمل روبرو آن را پیدا کنید.
در آخر، رنگهایی که در دو طرف رنگ مکمل میبینید، ترکیب سهگانه متساویالساقین هستند.
رنگهای مشابه
به رنگهایی که در چرخه، کنارهم قرار میگیرند، رنگهای مشابه میگویند. هرکدام از سه رنگ یا دو رنگی که در کنارهم قرار دارند را که باهم ترکیب کنید، نتیجه خوبی خواهید گرفت. چون که تمام این رنگها از یک تُناژ هستند.
هرکدام از رنگهای مشابه را میتوانید با تینتها و سایههای مختلف ترکیب کنید و از نتیجه جذابی که بدست میآید لذت ببرید. در قسمت بعدی توضیح میدهیم که تینت و سایه دقیقاً به چه میگویند.
تینت و سایه چه هستند؟
رنگهایی که تا الان در چرخه با آنها کار میکردیم، رنگهای خام یا (Hue) نام دارند. حالا برای آن که چرخه بزرگتری داشته باشیم، کافی است ذره ذره به آنها، مشکی یا سفید اضافه کنیم. از این به بعد، به رنگهای خام چرخه، هیو یا Hue میگوییم.
به ترکیب رنگ مشکی با رنگ خام، سایه میگوییم.
و به ترکیب رنگ سفید با رنگ خام، تینت میگویند.

تصویری که در زیر میبینید، چرخه رنگها را به اضافۀ تینتها و سایهها نشان میدهد. دقت کنید که شکل واقعی این چرخه باید به صورت طیف رنگی باشد. اما در اینجا خواستیم، رنگهای خام، سایهها و تینتها را برایتان مشخص کنیم.

ترکیبهای مونوکروماتیک
به ترکیب هر رنگ خام با انواع سایهها و تینتهای آن، مونوکروماتیک میگویند.
راستش همه ما با مفهوم مونوکروماتیک آشنا هستیم، کافی است تا یک عکس سیاه و سفید را به خاطر بیاورید.
عکسهای سیاه و سفید، از رنگ خام مشکی و تینتها/سایههای آن تشکیل شده است.
به تصویری زیر دقت کنید. این یک طرح مونوکروماتیک است که از ترکیب رنگ سبز و تینتها و سایههای آن تشکیل شده است.
روانشناسی رنگ های گرم و سرد
رنگها به طور کلی به دو دسته سرد و گرم تقسیم میشوند. برای ایجاد رنگهای گرم، باید کمی زرد یا قرمز را با آن ترکیب کنید و برای ایجاد رنگهای سرد، باید کمی آبیهای مختلف را به آن اضافه کنید.
اما نکتهای که میخواهیم خیلی خوب به آن دقت کنید آن است که رنگهای سرد همیشه در پسزمینه قرار میگیرند و هرچیزی که قرار است در مرکز توجه قرار بگیرد باید رنگ گرم داشته باشد تا به چشم بیاید.
پس اگر میخواهید از ترکیب رنگ سرد و گرم استفاده کنید، رنگ سرد باید کمتر و رنگ گرم باید بیشتر استفاده شود.
روانشناسی رنگ در بازاریابی
به رنگها به چشم ابزارهایی نگاه کنید که میتوانند روی رفتار و طرز فکر آدمها تأثیر بگذارند. رنگها توانایی این را دارند که به ما دستور بدهند به کجا نگاه کنیم، به چه نگاه کنیم و همزمان چه احساسی به ما دست بدهد. دنیای رنگها کمک میکند تا بفهمیم چه چیزی از دیگری مهمتر است.
دقیقاً به همین دلیل است که میگوییم شناخت رنگها در دنیای بازاریابی و تبلیغات بسیار مهم است.
شما با انتخاب درست رنگ، میتوانید روی مخاطبان خود تأثیر بگذارید. اما امروز، آنقدری که هویت بصری یک برند مهم است، رنگی که از آن استفاده کرده است اهمیتی ندارد.
تعریف هویت برند
هویت برند یعنی شخصیت برند. یعنی مجموعه موضوعاتی که مخاطب را یادِ کسبوکار شما میاندازد. که در این مقاله انتخاب درست رنگ برای لوگو، تبلیغات، وبسایت، شبکههای اجتماعی و… یکی از مشخصههای هویت برند است.
یعنی امکان دارد بگویند که رنگ آبی نشان اعتماد و رنگ زرد، استرسزا است.
اما میبینیم که بانک ملی، لوگوی خود را از آبی به زرد تغییر داد، یا مثلاً لوگو ایرانسل، زرد است!
همانطور که قبلتر هم گفتیم، رنگها ممکن است روی هر کس، تأثیر متفاوتی بگذارند. یعنی هر کس با توجه به فرهنگی که از آن میآید، خاطراتی که دارد و تجربیات قبلی خود، ریاکشن متفاوتی به هر رنگ نشان میدهد.
اما میبینید که حتی گوگل هم به عنوان یک شرکت بزرگ، اهمیتی به تأثیر رنگها روی مخاطبهایش نداده است! در عوض روی هویت بصری برند خود به شدت تمرکز داشته است. او از چهار رنگ آبی، قرمز، زرد و سبز استفاده کرده و در لوگوی تمام ابزارهای خود هم، همین رنگها را به کار برده است.
انتخاب رنگ در طراحیسایت
هیچ میدانستید که اگر رنگ تکتک اجزای سایت خود را به درستی انتخاب کنید، فروشتان بیشتر خواهد شد؟ در قسمت قبلی از مقدمات طراحی گفتیم تا بدانید از چه
رنگی باید در کنار چه رنگ دیگری استفاده کنید. اما در این قسمت میخواهیم به شما یاد بدهیم که چطور از رنگها استفاده کنید که فروشتان چند برابر شود.
برای چه کسی طراحی میکنید؟
هیچوقت نباید فراموش کنید که مخاطب شما کیست. در طراحی، اولین قدم شناخت مخاطب است.
مخاطبتان مرد است یا زن؟ چند سالش است؟ برای چه شما را دنبال میکند؟ رنگهایی که انتخاب میکنید، برای او جذاب هستند یا نه؟
برای مثال تصور کنید که یک برند لوکس طلا، در طراحی سایت، لوگو و تبلیغات خود از رنگ صورتی استفاده کند! مخاطبهای این برند ممکن است تصور کنند که با یک محصول تقلبی روبرو هستند.

چرا هر برند، یک رنگ سازمانی دارد؟
به عنوان کسی که میخواهد از روانشناسی رنگها در کسبوکار خود استفاده کند، باید بدانیم که پشت هر رنگی که در دنیای تبلیغات میبینیم؛ دلیلی وجود دارد.
یعنی حتماً دلیلی دارد که رنگ اصلی کوکاکولا قرمز است. در ادامه رنگهای محبوب کسبوکارها را باهم بررسی میکنیم.
روانشناسی رنگ قرمز
اگر میخواهید بلافاصله، توجه کسی را به خود جلب کنید از این رنگ استفاده کنید. فقط یادتان باشد که زیاده روی نکنید، چون ممکن است روی ذهن مخاطب تأثیر منفی بگذراد. پس برای آن که بتوانید توجه مخاطب را بلافاصله به خود جلب کنید، قرمز را فراموش نکنید.
دیده شده که این رنگ اشتهای افراد را هم به غذا افزایش میدهد. به خاطر همین است که کوکاکولا و مکدونالد از این رنگ استفاده میکنند.
روانشناسی رنگ زرد
رنگ زرد، نشاندهنده احساس محبت، دوستی و مثبتاندیشی است. همچنین گرمایی دارد که ما را یاد تابستان میاندازد. یک مثال خیلی واضح از این رنگ، لوگو مکدونالد است که با پسزمینه قرمزش باعث میشود که احساس گرسنگی کنید و با M زرد رنگ آن به این برند احساس نزدیکی داشته باشید.
روانشناسی رنگ بنفش
بنفش در عین حال که یک فضای رازآلود و فریبنده دارد، به مخاطب فضای ایدهپردازی هم میدهد. برای همین است که همیشه برای نشان دادن خلاقیت از این رنگ استفاده میکنیم.
مثلاً وبسایت OneNote را نگاه کنید…فضای واننوت به شدت برای ثبت ایدههای لحظهای افراد و یادداشتهای روزانه طراحی شده است و رنگ بنفش به خوبی این حس را به مخاطب میرساند.
اما استفاده بیش از حد از رنگ بنفش باعث میشود که مخاطب به شدت به درون ذهن خود سفر کند و حواسش پرت شود.
بنفش به طور کلی به خیالپردازی و معنویت شناخته شد است که از آبی و قرمز، ثبات و انرژی را به ارث برده است.
روانشناسی رنگ آبی
روی هم رفته، آبی یک رنگ محبوب است که علاوه بر این که احساس آرامش، اعتماد را به مخاطب میرساند؛ به ایجاد رابطه در بازاریابی هم کمک میکند. برای مثال سایتساز WordPress را در نظر بگیرید. وبسایت اصلی وردپرس، آبی رنگ است که میخواهد به ما بگوید در طراحی سایت خود میتوانیم به راحتی به او اعتماد کنیم.
با دیدن این رنگ، بلافصله آرامش میگیریم و استرسمان کاهش پیدا میکند. اما فراموش نکنید که آبی رنگ سردی است و استفاده بیش از حد از آن تأثیر منفی دارد.
روانشناسی رنگ نارنجی
وقتی به رنگ نارنجی نگاه میکنیم، احساس زنده بودن داریم. گرمای رنگ نارنجی حتی باعث میشود که ما احساس کنیم در یک فضای صمیمی هستیم که قرار است آنجا حسابی به ما خوش بگذرد.
به نظرتان، چرا بزرگترین وبسایت خرید آنلاین (Amazon) از این رنگ استفاده میکند؟
او میخواهد که به مخاطب خود احساس راحتی بدهد و به او بگوید که خرید از آمازون ساده و سرگرمکننده است.
روانشناسی رنگ سبز
سبز، رنگ هارمونی و توازن است. رنگی است که باعث میشود ما، درست را از غلط تشخیص دهیم. انسان این رنگ را از همه بیشتر در طبیعت دیده است و حس آرامش و سکون را به خوبی به ما منتقل میکند.
مثال خوبی که میشود برای این رنگ زد، وبسایت استارباکس است که میخواهد به ما حس طبیعی بودن محصولاتش را القا کند.
علاوه بر اینها، سبز نشاندهنده رشد است. فرقی نمیکند، رشد گیاه باشد یا رشد ثروت.
به هرحال اگر میخواهید سلامتی، آرامش و فراغت را نشان دهید، سبز رنگ شماست.
روانشناسی رنگ صورتی
رنگ صورتی که ورژن رام شدهی قرمز است، نشان دهندۀ عشق بیپایان است. این رنگ بیشتر از آن که بخواهد شما را تحریک کند، آرامشبخش است. در نتیجه بهترین رنگ برای نشان دادن درک، مراقبت و برطرف کننده نیاز در مخاطب است.
روانشناسی رنگ طلایی
رنگ طلایی در تمام جهان نشان دهنده چند چیز مشخص است: جذابیت، اعتمادبهنفس، لوکسبودن و ثروت. البته زیادش هم به مخاطب حس غرورِ بیجا میدهد. پس سعی کنید از آن به عنوان پس زمینه استفاده نکنید.
برای مثال برند لوکس ساعت رولکس را در نظر بگیرید، این برند از رنگ طلایی فقط در لوگو خود استفاده کرده است و برای رساندن حس تجملات از رنگ مشکی و سفید کمک میگیرد.

روانشناسی رنگ طوسی
در روانشناسی رنگ، طوسی نماد خنثی بودن و توازن است. یعنی همزمان که میتواند در مخاطب هیچ احساس خاصی ایجاد نکند، توانایی ایجاد حس منفی را هم دارد. از رنگ طوسی میتوانید برای متن، هِدِر سایت، طراحیهای گرافیکی و محصولاتی که قرار است در دسترس طیف بزرگی از مخاطبان قرار بگیرد، استفاده کنید.
یک مثال واضح برای این رنگ، برند اَپل است که در محصولات، وبسایت و تبلیغات خود از طوسی/سیلور استفاده میکند. احساس خنثیای که این رنگ به مخاطب میدهد، همه را راضی نگه میدارد.
روانشناسی رنگ سفید
سفید یک رنگ کامل و خالص است و همین باعث شده است که نماد پاکیزگی، صلح و بیگناهی باشد. این رنگ به مخاطب حس تازگی و شروع هم میدهد و سمبل ایدهپردازی هم هست. از آنجایی که مکمل تمام رنگهاست، میتواند احساسات مختلفی را در هر فرد ایجاد کند.
در مقابل، استفاده بیش از حد از رنگ سفید، باعث ایجاد حس انزوا، تنهایی و پوچی میشود.
روانشناسی رنگ سیاه
رنگ سیاه یا مشکی، نشاندهنده جدیت، کنترل و استقلال است. در مقابل، ممکن است به شما احساس افسردگی و مرگ هم بدهد. اگر تمام رنگهای دنیا تمام شوند، ما میمانیم و سیاهی مطلق. رنگ سیاه دوست دارد که پنهان بماند اما همهچیز تحت کنترلاش باشد.
اکثر برندهای لوکس از این رنگ استفاده میکنند. برای مثال سایت BMW را ببینید:
رنگ سیاه به خوبی حس لوکس بودن و قدرت را به مخاطب رسانده است.
اما سعی کنید که این رنگ را بیشتر در متن استفاده کنید تا زیادی حس منفی به کسی منتقل نشود.